Witamina K + D
Witamin D3 i K2 – dlaczego warto suplementować je razem?
Witaminy dostarczamy naszym komórkom przede wszystkim z pożywieniem. Wiele dostępnych badań (genetycznych, molekularnych, komórkowych oraz testów na ludziach) dowodzi, że optymalne stężenia witamin D i K korzystnie wpływają na kondycję kości i układu krążenia, a witaminy te najlepiej działają razem. Należy jednak wspomnieć, że wyniki niektórych eksperymentów sugerują brak konieczności suplementowania duetu witamina D3 K2.
Największą liczbą badań zostały objęte kobiety po menopauzie w różnych krajach. Okazało się, że witamina D3+K2 najlepiej zapobiega zmniejszeniu gęstości kości (uczestniczki testów przyjmowały następujące preparaty: placebo, wapń, witamina D+K oraz witamina D3 i K2 osobno). Poza tym obserwacje przeprowadzone na starszych mężczyznach w Japonii oraz grupie norweskich seniorów wykazały, że jeśli witamina D3 i K2 występują w niskich stężeniach, wzrasta ryzyko złamań szyjki kości udowej oraz utraty gęstości kostnej. Intensywne badania nad skutecznością połączenia witamina D3+K2 ciągle trwają.
Rola połączenia witamin D i K w organizmie
Jakie znaczenie w duecie witamina D3 K2 ogrywa każda z nich?Witamina D3 reguluje transkrypcję genów w osteoblastach, co jest konieczne do syntezy jednego z najważniejszych niekolagenowych białek tkanki kostnej – osteokalcyny. Należy ona do grupy tzw. białek zależnych od witaminy K. Dlaczego? Ponieważ witamina K2 zmienia strukturę tej cząsteczki w procesie γ-karboksylacji, aby mogła przyłączyć jony wapnia krążące we krwi i wytworzyć kryształy hydroksyapatytu – mineralnego rusztowania tkanki łącznej.
Podsumowując, witamina D3 i K2 nie wpływają na siebie nawzajem, ale na bardzo ważne dla układu kostnego białko. Bez witaminy D3 osteokalcyna nie powstanie, a bez witaminy K2 nie przekształci się w formę zdolną do wiązania wapnia. Dzięki ich współdziałaniu wapń nie odkłada się w naczyniach krwionośnych i innych tkankach miękkich, ale trafia dokładnie tam, gdzie jest potrzebny, czyli do kości.
Kto przede wszystkim powinien rozważyć suplementację witamin D3 i K2? Zbyt mało witaminy D ma ok. 90% Polaków, więc praktycznie każdy powinien zadbać o przywrócenie jej właściwego poziomu. Poza tym pewne grupy ludzi są narażone na niedobory witaminy K. Chodzi o pacjentów przyjmujących warfarynę (lek przeciwzakrzepowy), antybiotyki i leki przeczyszczające. Zauważono też, że chorzy na IBS (nieswoiste zapalenie jelit) często mają zmniejszoną gęstość kości. Może to wynikać ze stanu zapalnego toczącego się w wyściółce jelit, który znacznie utrudnia wchłanianie składników odżywczych.
Inną grupą osób, które powinny suplementować witaminę D3 i K2 są weganie i wegetarianie. Najbardziej bioaktywne formy witamin D i K pochodzą ze źródeł zwierzęcych oraz produktów fermentowanych, więc ludzie unikający mięsa, jajek i nabiału mogą mieć trudności z zapewnieniem sobie optymalnego poziomu tych substancji. To skutkuje wieloma poważnymi problemami zdrowotnymi. Wychodząc naprzeciw potrzebom wegan i wegetarian, producenci opracowali suplementy całkowicie wolne od produktów odzwierzęcych.
Wegańska witamina D3+K2 zawiera wysoce biodostępne substancje pochodzenia roślinnego: cholekalcyferol (witaminę D3) pozyskany np. z alg oraz menadion (witaminę K2) ze sfermentowanej soi (natto). Również w kapsułkach nie znajdują się żadne składniki zwierzęce takie jak żelatyna.
Różnice i podobieństwa witamin D i K
Witamina D i K mają wiele cech wspólnych, wśród których można wymienić następujące:
- rozpuszczają się w tłuszczach,
- są produkowane w ludzkim organizmie (witamina D w skórze pod wpływem promieniowania UV, a witamina K w jelitach przez mikroflorę bakteryjną), choć w ilościach niepokrywających dobowego zapotrzebowania,
- mają ogromny wpływ na prawidłową gospodarkę wapniową, a przez to na mineralizację kości,
- ogrywają dużą rolę w prewencji i leczeniu osteoporozy,
- wykazują działanie plejotropowe, czyli wielonarządowe (w przypadku witaminy D zostało to potwierdzone licznymi badaniami, zaś jeśli chodzi o witaminę K prace badawcze wciąż trwają),
- obie występują w fermentowanych produktach mlecznych,
- istnieją formy tych witamin, które można znaleźć w roślinach (D2 i K1) oraz produktach odzwierzęcych (D3 i K2).
A co różni te dwie witaminy oprócz specyficznych funkcji w organizmie? Niedobory witaminy D są powszechne w każdej grupie wiekowej z powodu zbyt małej ekspozycji na światło słoneczne oraz ograniczonej liczby źródeł spożywczych. Niedobory witaminy K zdarzają się dużo rzadziej ze względu na dostępność bogatych w nią produktów spożywczych.
Witamina D3 i K2 – znaczenie dla kobiet w ciąży
Witamina D3 K2 w odpowiednim stężeniu ma duże znaczenie w ciąży. W tym wyjątkowym okresie w organizmie kobiety metabolizm witaminy D oraz gospodarka wapniowa zmienia się w taki sposób, aby zapewnić rozwijającemu się maluszkowi budulec układu kostnego. Przyszłe mamy są bardzo narażone na niedobór witaminy D, który negatywnie wpływa zarówno na rozwój płodu, jak i zdrowie kobiety. Z kolei witamina K wspomaga prawidłowe kształtowanie się twarzy, głowy, uzębienia i szkieletu dziecka.
Witamina D+K dla dzieci
O tym duecie witaminowym nie można zapominać także po porodzie. Na deficyty witaminy D i K są narażone zwłaszcza niemowlęta karmione jedynie piersią, dlatego pediatrzy zalecają rodzicom podawanie maluchom odpowiednich preparatów. Niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym nie potrzebują dodatkowej suplementacji, ponieważ mieszanki mleczne standardowo wzbogaca się w witaminy D3 i K2 w odpowiednich dawkach.
Witamina D3+K2 ma ogromna znaczenie dla dzieci, których organizmy wciąż się rozwijają. Odpowiednia mineralizacja kości zmniejsza ryzyko poważnych urazów, a także rozwoju różnych chorób (np. krzywicy). Najczęściej preparaty witaminowe występują w formie kapsułek, ale również w postaciach łatwiejszych do przełknięcia dla maluchów, np. płynu lub kropli.