Bolące sutki przy karmieniu – sposoby na ból brodawek podczas karmienia piersią

Karmienie piersią może wiązać się z dyskomfortem i dolegliwościami bólowymi. Z tego poradnika dowiesz się, jakie są główne przyczyny bolących sutków przy karmieniu, jak sobie poradzić z tym problemem i co zrobić, aby karmienie piersią było możliwie najprzyjemniejszym doświadczeniem.

Bolące sutki przy karmieniu – przyczyny

Bolące sutki to bardzo częsty problem, zwłaszcza na początku przygody z karmieniem piersią. Jeśli doświadczasz bólu lub dyskomfortu, postaraj nie zamartwiać się na zapas. W większości przypadków możliwe jest uporanie się z dolegliwościami tak, aby laktacja była łatwym i przyjemnym doświadczeniem. Na początek zastanów się, z czego wynika ból podczas karmienia. Przyczyn może być wiele, a po ich zidentyfikowaniu łatwiej będzie Ci podjąć odpowiednie działania.

Jakie są powody bolących sutków przy karmieniu? Do najczęstszych należą: 

• Nieprawidłowe chwytanie i ssanie piersi przez dziecko,
• Nieprawidłowe przystawianie dziecka do piersi i pozycja podczas karmienia,
• Mikrouszkodzenia skóry, otarcia i pęknięcia wynikające z częstego karmienia i intensywnego ssania piersi przez dziecko lub używania laktatora,
• Zakażenia bakteryjne lub grzybicze,
• Zapalenie piersi – szacuje się, że dotyczy od 3% do 20% kobiet karmiących i pojawia się najczęściej w ciągu pierwszych 6 tygodniu po porodzie, chociaż może pojawić się na każdym etapie laktacji,
• Niedrożność przewodów mlekowych, zastój lub nawał pokarmu,
• Stres.

Jak widzisz, przyczyn bolących sutków przy karmieniu jest naprawdę bardzo wiele. Jeśli karmisz piersią po raz pierwszy, możliwe, że potrzebujesz nieco więcej czasu, aby przyzwyczaić się do tej czynności, nauczyć się prawidłowo przystawiać dziecko do piersi i obserwować, czy maluch chwyta pierś w odpowiedni sposób. Bolące sutki w ciągu pierwszych kilku dni po porodzie są wynikiem zmian hormonalnych zachodzących fizjologicznie w organizmie, a brodawki potrzebują czasu, aby przyzwyczaić się do częstego, intensywnego ssania. Szacuje się, że nawet 90% kobiet doświadcza bólu brodawek podczas pierwszych dni po porodzie, nie jesteś więc sama!

Jednak, jeśli dolegliwości utrzymują się dłużej niż 2-3 tygodnie, a dodatkowo zaobserwujesz zaczerwienienie, pęknięcia, otarcia lub krwawienia z brodawki, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub doradcą laktacyjnym. Zwróć uwagę, czy ból występuje jedynie przez pierwsze 30-60 sekund karmienia, czy utrzymuje się dłużej, również podczas wypływu mleka z piersi.

Jeśli ból jest wynikiem stanów zapalnych czy chorób piersi, wskazane może być włączenie leczenia farmakologicznego. Doradcy laktacyjni będą dla Ciebie nieocenionym wsparciem w nauce przystawiania dziecka do piersi, przyjmowania odpowiedniej pozycji do karmienia i odciągania pokarmu. Nie obawiaj się korzystania z ich pomocy i wskazówek.

Domowe sposoby na bolące sutki przy karmieniu

Jakie są najlepsze, domowe sposoby na bolące sutki przy karmieniu? Zebrałam dla Ciebie kilka najważniejszych wskazówek!

1. Przystawiaj dziecko do piersi „na żądanie”, najlepiej co 1-2 h, aby nie dopuścić do nadmiernego wypełnienia piersi. Pomocne może być też odciąganie pokarmu laktatorem, zwłaszcza w przypadku nawału mleka.
2. Karmienie zaczynaj od piersi, która jest mniej bolesna, ponieważ na początku, kiedy maluch jest najbardziej głodny, ssanie może być bardziej intensywne i powodować większy dyskomfort.
3. Jeśli stosujesz nakładki wchłaniające mleko, pilnuj ich regularnej wymiany. Nie powinny być wilgotne i mieć zbyt długiego kontaktu ze skórą, ponieważ wówczas drobne mikrouszkodzenia brodawek gorzej się goją. Stwarza to też dobre warunki do rozwoju bakterii.
4. Noś biustonosze wykonane z naturalnych, miękkich i delikatnych dla skóry materiałów, w odpowiednio dobranym rozmiarze.
5. Zadbaj o higienę piersi. Dokładnie myj je przynajmniej raz dziennie, wykonując delikatne, ostrożne ruchy. Unikaj dodatkowego pocierania wrażliwych brodawek. Możesz wykorzystać do tego specjalne dermokosmetyki dla kobiet w ciąży lub kosmetyki do pielęgnacji brodawek.
6. Po karmieniu możesz przemyć brodawki, wykorzystując Chicco chusteczki do pielęgnacji piersi, które nawilżają skórę, nie pozostawiając żadnego smaku. Nie zawierają również składników, które mogłyby być potencjalnie szkodliwe dla dziecka.
7. W przypadku dolegliwości bólowych, rozważ zastosowanie specjalnych silikonowych osłonek na brodawki, które chronią je przed podrażnieniami podczas karmienia. Postaraj się jednak nie korzystać z osłonek zbyt często, ponieważ maluch może się do nich przyzwyczaić, a po zaprzestaniu ich używania, będzie mieć problem z prawidłowym chwytaniem i ssaniem piersi. Zwracaj uwagę, aby osłonki były wykonane z bezpiecznego, miękkiego materiału, a także miały odpowiedni kształt i rozmiar oraz nie zmieniały zapachu ani smaku mleka. Sprawdź BabyOno, silikonowe osłonki na piersi Natural Nursing, rozmiar S, 823/S oraz Philips Avent, osłonki silikonowe piersi, small SCF153/01.
8. Pomocne mogą okazać się również ciepłe lub zimne kompresy.Chicco kompresy żelowe na piersi mogą chłodzić lub rozgrzewać w zależności od potrzeb. Używaj ich podczas nawału pokarmu lub dolegliwości bólowych. Multi-Mam, kompresy do pielęgnacji podrażnionych sutków karmiących matek są nasączone specjalnym bioaktywnym żelem, który wspomaga naturalne procesy gojenia i przywraca równowagę mikroflory skóry.
9. Wsparciem będą także specjalne kremy i maści do pielęgnacji brodawek, jednak zachowaj ostrożność przy ich wyborze. Powinny być pozbawione składników, które mogłyby w jakikolwiek sposób zaszkodzić dziecku oraz wpłynąć na smak, zapach lub skład mleka. Przed zastosowaniem jakiejkolwiek maści najlepiej skonsultuj się ze specjalistą – lekarzem, farmaceutą lub doradcą laktacyjnym, aby upewnić się, że wybierasz skuteczny i bezpieczny produkt. Często polecane są maści zawierające witaminy A, E oraz alantoinę.
10. Smaruj brodawki własnym mlekiem, które ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe i łagodzące. Przyśpiesza też naturalne procesy regeneracji i gojenia naskórka.
11. Dobrze sprawdza się również wietrzenie piersi. Kiedy masz możliwość, spędź chwilę bez koszulki i biustonosza. Nawet kilka minut dziennie może przynieść korzyści i ulgę w dolegliwościach.
12. Niektórym kobietom pomagają ciepłe okłady z rumianku, zielonej herbaty lub smarowanie piersi olejem, kokosowym lub oliwą z oliwek.
13. Zadbaj o to, jak się odżywiasz. Prawidłowa dieta matki karmiącej jest bardzo ważna dla przebiegu laktacji. Pamiętaj, że karmienie piersią to nie czas na diety odchudzające. Daj sobie czas na to, by powoli i bezpiecznie wrócić do formy sprzed ciąży.

Zobacz np. Maltan, maść do pielęgnacji brodawek sutkowych w okresie ciąży i karmienia piersią. W jej składzie występuje 30% roztwór glukozy, który ma działanie przeciwzapalne.

Przez wiele lat kobietom w ciąży lub dopiero przygotowującym się do ciąży zalecano tzw. hartowanie piersi w celu uniknięcia bólu brodawek przy karmieniu. Najczęściej polegało to na tarciu, uciskaniu czy szczypaniu brodawek. Zdecydowanie nie warto tego robić! Po pierwsze, nie ma żadnych dowodów na to, że takie działania jakkolwiek zmniejszą ryzyko dolegliwości bólowych podczas karmienia. Po drugie, mogą powodować mikrouszkodzenia, które tylko nasilą problem.

Jak widzisz, istnieje wiele sposobów, które możesz wypróbować, aby uśmierzyć ból brodawek podczas karmienia. Pamiętaj jednak, że każdy organizm jest inny, dlatego to, co działa u innych, nie musi się sprawdzić również u Ciebie. Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę na temat laktacji, polecamy również nasz artykuł, o tym, co warto wiedzieć o karmieniu piersią. Przeczytaj także, jak odstawić dziecko od karmienia piersią.

Podsumowanie

Bolące brodawki przy karmieniu to bardzo częsty problem, jednak istnieje wiele sposobów na złagodzenie dyskomfortu. Zwróć uwagę, czy dziecko prawidłowo chwyta pierś, dbaj o odpowiednią pozycję podczas karmienia, pielęgnuj skórę wokół brodawek sutkowych. Nie bój się też prosić o pomoc i korzystać ze wsparcia lekarza lub doradcy laktacyjnego. Pamiętaj, że laktacja jest niezwykle indywidualnym doświadczeniem, dlatego postaraj się nie porównywać do innych i bądź dla siebie cierpliwa i wyrozumiała.

Źródła:

1. Młodawska M., Młodawski J., Pazera G., Breast is the best — czyli co każdy ginekolog o karmieniu piersią wiedzieć powinien, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, R. 4, cz. 1 (2019), s. 23-33
2. Żukowska-Rubik M., Brodawki bolesne i poranione, Centrum Nauki o Laktacji https://cnol.kobiety.med.pl/pl/brodawki-bolesne-i-poranione/ [dostęp: 12.09.2023 r.]
3. Morland-Schultz K., Hill P., Prevention of and therapies for nipple pain: a systematic review, J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, R. 34, cz. 4 (2005), s. 428-37