Karmienie piersią – co warto wiedzieć na ten temat?

Karmienie piersią to bardzo ważny etap w życiu kobiety i dziecka. Mimo że jest w pełni naturalnym i fizjologicznym procesem, należy dobrze się do niego przygotować, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Ważne, aby karmienie piersią było miłym wspomnieniem i nie kojarzyło się problemami czy dyskomfortem. Co warto wiedzieć o karmieniu piersią? Przeczytaj nasz poradnik!

Jak przygotować się do karmienia piersią?

Przyszła mama staje przed wieloma pytaniami: jakie suplementy dla kobiet w ciąży wybrać? W jakim szpitalu rodzić? Która szkoła rodzenia będzie najlepsza? Wiele kobiet, zwłaszcza tych, które zostaną matkami po raz pierwszy, już na początku ciąży, szuka również odpowiedzi na pytanie: jak przygotować się do karmienia piersią? Mimo że ten sposób karmienia jest całkowicie naturalnym procesem dla kobiecego organizmu, może na początku przysparzać pewnych trudności i stresu, dlatego im szybciej zaczniesz się do niego przygotowywać i edukować w tym temacie, tym lepiej. Wiele niezbędnych informacji możesz uzyskać w szkole rodzenia, u położnej czy doradcy laktacyjnego nie bój się pytać jeszcze przed porodem! Dzięki temu, jeśli tylko pojawią się jakiekolwiek problemy, będziesz wiedziała, jak zareagować. 

• Czy piersi trzeba specjalnie przygotować do laktacji? W niektórych poradnikach, a także doświadczeniach przekazywanych przez mamy, czy babcie, dużo mówiło się o hartowaniu sutków i piersi w ciąży, poprzez ich uciskanie i intensywne masowanie. Aktualne, oficjalne rekomendacje nie podkreślają pozytywnego wpływu takiego działania na przygotowanie do karmienia, a wręcz ostrzegają przed konsekwencjami, takimi jak bolesne podrażnienia, czy przedwczesne skurcze macicy wywołane tzw. odruchem oksytocynowym. Nie musisz więc w żaden sposób przygotowywać piersi, zadbaj jedynie o prawidłową higienę i kondycję skóry, wykorzystując kosmetyki do pielęgnacji biustu w ciąży i odpowiedni dobór biustonosza. 
• Kompletując wyprawkę do szpitala dla siebie i dziecka, warto od razu zaopatrzyć się w akcesoria laktacyjne, które mogą okazać się pomocne w pierwszych dniach po porodzie. Przydadzą się:

• Biustonosze laktacyjne odpinane z przodu, 
• Luźna odzież i piżama, umożliwiające bezproblemowe odsłonięcie piersi, 
• Tzw. rogal, czyli poduszka do karmienia, 
• Osłonki na brodawki, 
• Wkładki laktacyjne np. wkładki laktacyjne ultrachłonne Akuku,
• Maść na sutki np. maść do pielęgnacji brodawek sutkowych w okresie ciąży i karmienia piersią Maltan.

Pamiętaj również o pozytywnym nastawieniu. Edukacja i wiedza z pewnością pomogą Ci w lepszym przygotowaniu się do karmienia piersią oraz zmniejszą stres, warto jednak traktować karmienie, jako coś fizjologicznego, wyjątkową przygodę i drogę do zbudowania bliskości z dzieckiem, a nie jako problem czy wyzwanie nie do przejścia. To, co będzie działo się w Twojej głowie, będzie miało ogromny wpływ na przebieg laktacji.

Jak prawidłowo karmić piersią?

Prawidłowe przystawianie dziecka do piersi umożliwia efektywne, komfortowe i bezbolesne karmienie. Jak to zrobić? Naukę przystawiania do piersi warto przejść pod okiem położnej lub doradczyni laktacyjnej, które pokażą najlepsze i najbezpieczniejsze pozycje. Przeczytaj wskazówki, które krok po kroku pokażą Ci jak to zrobić.

1. Główka, szyja i kręgosłup dziecka podczas karmienia powinny być w jednej linii. Sprawdź, czy maluch nie przekrzywia się w żadną stronę.
2. Ułóż dziecko na rękach lub poduszce do karmienia tak, aby Twoja brodawka sutkowa znajdowała się mniej więcej w jednej linii, co nos dziecka. Delikatnie dotknij brodawką warg dziecka, zachęcając je do szerokiego otwarcia buzi.
3. Kiedy buzia dziecka będzie otwarcia, a język wysunięty nieco poza linię dolnych dziąseł przysuń je do piersi. Brodawkę powinnaś kierować w stronę górnego podniebienia.
4. Postaraj się, aby dziecko objęło ustami nie tylko samą brodawkę, ale też jak największą część otoczki sutkowej. Poprawi to efektywność ssania oraz zmniejszy ryzyko podrażnień.
5. Obserwuj swoje dziecko podczas karmienia. Odgłosy ssania i połykania są w pełni normalne i nie powinny Cię niepokoić.

Pamiętaj, że kształt, wygląd i wielkość piersi są inne u każdej kobiety, dlatego idealne, książkowe przystawienie dziecka nie zawsze jest możliwe. Jeśli maluch chętnie je, radzi sobie ze ssaniem, a u Ciebie nie powoduje to bólu ani dyskomfortu nie musisz się niczym martwić. Nieprawidłowe, zbyt płytkie złapanie brodawki przez dziecko może być powodem, dla którego karmienie piersią boli, dlatego staraj się zwrócić na to uwagę i zachęcać dziecko do szerokiego otwarcia buzi. A jak często zmieniać pierś? Docelowo warto to robić po każdym karmieniu. Jednak na samym początku lub w przypadku dużego apetytu dziecka możesz zmienić pierś podczas jednego karmienia np. po 20 minutach.

Aby wspomóc proces laktacji lub przygotować się na sytuację, kiedy nie będzie Cię w pobliżu, aby nakarmić dziecko na żądanie, możesz zapatrzyć się w laktatory lub systemy wspomagające karmienie. Pozwolą Ci na odciągnięcie pokarmu, który, odpowiednio przechowywany, będzie mógł zostać podany dziecku w sytuacjach awaryjnych lub podczas nauki picia z butelki. Jeśli zamierzasz karmić naturalnie, sprawdź:

• Laktator Elektryczny Swing Solo Medela Dwufazowy,
• Laktator manualny NaturalFeeling Extra Comfort + wkładki laktacyjne Chicco,
• System wspomagający karmienie Medela SNS,
• Biustonosz do laktatora Lansinoh Simple Wishes.

Podczas karmienia piersią nie zapominaj też o prawidłowej diecie. 

• Powinna być przede wszystkim urozmaicona, oparta o nisko-przetworzone produkty takie jak warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, źródła pełnowartościowego białka m.in. chude mięsa, ryby, jaja oraz nabiał, roślinne tłuszcze.
• Nie musisz rutynowo eliminować z diety żadnych produktów, jeśli ani u Ciebie, ani u dziecka nie występują nietolerancje czy alergie pokarmowe.
• Mimo że wiele kobiet po porodzie jak najszybciej chce wrócić do masy ciała i figury sprzed ciąży, czas karmienia piersią nie jest na to odpowiedni. Odchudzanie i restrykcyjne diety w tym szczególnym czasie mogą negatywnie wpłynąć na proces laktacji, a w skrajnych przypadkach nawet powodować jej zahamowanie oraz niedobory pokarmowe i ich konsekwencje. Na powrót do formy przyjdzie jeszcze czas, a kiedy karmisz piersią, najważniejsza jest Twoja regeneracja i budowanie bliskości z dzieckiem.

Ile trwa karmienie piersią?

Zgodnie z zaleceniami opracowanymi przez Światową Organizację Zdrowia dzieci powinny być karmione wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia. Oznacza to, że w tym czasie mleko matki powinno być jedynym pokarmem. Po 6 miesiącach wyłącznego karmienia piersią zaleca się rozpoczęcie rozszerzania diety dziecka, z jednoczesną kontynuacją karmieniem piersią do ukończenia 1. a nawet 2. roku życia. Górna granica i maksymalny czas karmienia mlekiem matki nie zostały jednak ustalone i przyjmuje się, że odstawienie powinno mieć miejsce w momencie, kiedy i mama, i dziecko są na to gotowi.

Zalety i wady karmienia piersią

Karmienie piersią ma wiele zalet zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Poznaj najważniejsze z nich.

• Dzieci karmione wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia mają zdecydowanie niższe ryzyko infekcji m.in. zapalenia ucha, infekcje górnych dróg oddechowych, gorączki czy przeziębienia, a także biegunek i wymiotów. 
• Karmienie piersią może zmniejszać ryzyko wystąpienia astmy, atopowego zapalenia skóry i stanów zapalnych dróg moczowych.
• Badania wykazują, że dzieci karmione piersią mają mniejsze ryzyko otyłości, cukrzycy typu 1, ostrych białaczek czy zaburzeń psychicznych. 
• Karmienie piersią wpływa na zmniejszenie krwawienia poporodowego, przyśpiesza regenerację macicy i jej powrót do wcześniejszych rozmiarów, a także obniża ryzyko wystąpienia depresji poporodowej.
• Kobiety karmiące piersią szybciej wracają do masy ciała sprzed ciąży. 
• Karmienie zmniejsza również ryzyko wystąpienia wielu chorób u kobiet w przyszłości m.in. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, osteoporozy, reumatoidalnego zapalenia stawów, czy dyslipidemii, a nawet nowotworów jajników i sutków. 
• Czas karmienia piersią pozwala na budowanie więzi i bliskości między mamą, a dzieckiem. 
• Mleko kobiece jest najtańszym i zawsze dostępnym a przy tym również najzdrowszym i najlepszym pokarmem dla dziecka. 

Oczywiście mimo wielu zalet, chęci i dobrego przygotowania, karmienie piersią nie zawsze jest łatwe czy bezproblemowe. Mogą pojawić się bolesne podrażnienia i pogryzienia sutków, nawały pokarmów, zastoje mleka, a nawet stany zapalne w piersi. Wszystkim mamom zależy przede wszystkim na bezpieczeństwie, zdrowiu i prawidłowym rozwoju dziecka, jednak nie można zapominać w tym wszystkim o sobie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub problemy poszukaj specjalistycznej porady i nie bój się prosić o pomoc.

Jak karmienie piersią wpływa na organizm?

Mimo że laktacja to proces całkowicie naturalny i fizjologiczny dla organizmu, związany z wieloma korzyściami, może być również pewnego rodzaju obciążeniem, zwłaszcza w połączeniu ze zmęczeniem, niewyspaniem, stresem, całkowicie nową sytuacją życiową i wieloma zmianami związanymi z ciążą i porodem. Dlatego bardzo ważne jest, aby w tym czasie zadbać o siebie, swoje zdrowie i samopoczucie. Tylko wtedy karmienie piersią przyniesie wszystkie wynikające z niego korzyści, a za kilka lat będzie miłym wspomnieniem. Nie bagatelizuj diety, suplementacji, snu, a w razie problemów poproś o pomoc rodzinę, przyjaciół lub specjalistów. 

Podsumowanie

Karmienie piersią to ważny i wyjątkowy czas w życiu kobiety oraz dziecka. Często budzie wiele pytań, wątpliwości i niepokoju, dlatego warto zacząć przygotowywać się do tego jak najwcześniej, aby w razie jakichkolwiek problemów, wiedzieć, jak zareagować. Mimo to trzeba pamiętać, że przebieg laktacji jest bardzo indywidualny i niemożliwe jest, aby przewidzieć, jak dokładnie będzie wyglądało karmienie piersią w Twoim przypadku. W związku z tym, oprócz zdobywania wiedzy i przygotowań, bardzo ważne jest pozytywne nastawienie oraz proszenie o pomoc zawsze, kiedy jest to konieczne.

Źródła:

1. Krol K., Grossmann T., Psychological effects of breastfeeding on children and mothers, Bundesgesundheitsblatt Gesundheitsforschung Gesundheitsschutz, R. 61, cz. 8 (2018), s.  977985
2. Breastfeeding Benefits Both Baby and Mom, https://www.cdc.gov/nccdphp/dnpao/features/breastfeeding-benefits/index.html#:~:text=Breastfeeding%20can%20reduce%20the%20mother's,common%20among%20women%20who%20breastfeed [dostęp: 24.01.2023]
3. Nehring-Gugulska M., Pietkiewicz A., Żukowska-Rubik M., Karmienie piersią w teorii i praktyce, 2022
4. Krogulska E., 10 najnowszych badań potwierdzających wpływ karmienia piersią na zdrowie mamy i dziecka, https://dziecisawazne.pl/karmienie-piersia-medyczne-korzysci-dla-mamy-i-dziecka/ [dostęp: 24.01.2023]
5. Karmienie piersią praktyczne porady doświadczonych położnych, https://www.nfz-szczecin.pl/dutwv_news_1268_karmienie_piersia_ndash_praktyczne_porady_doswiadczonych_poloznych.htm#:~:text=Pocz%C4%85tkowo%20podczas%20aktu%20karmienia%20podawaj,dziecka%2C%20podaj%20znowu%20obie%20piersi. [dostęp: 24.01.2023]
6. Westerfield K., Koening K., Robert O., Breastfeeding: Common Questions and Answers. Am Fam Physician, R. 98, cz. 6 (2018), s. 368-373
7. Shamir R., The Benefits of Breast Feeding. Nestle Nutr Inst Workshop Ser, R. 86 (2016), s. 67-76