Jak i czym opatrzyć ranę?

Drobne skaleczenie nożem, upadek i zadrapanie skóry kolan – wypadki i zranienia mogą zdarzyć się każdemu, bez względu na wiek i styl życia. Ciężko całkowicie się przed nimi uchronić. Dowiedz się, jak i czym opatrzyć ranę, aby uniknąć powikłań w postaci zakażenia czy wydłużonego czasu gojenia. Przeczytaj nasz poradnik, z którego dowiesz się, o czym musisz pamiętać, aby przyspieszyć proces regeneracji skóry.

Dlaczego prawidłowe opatrzenie rany jest ważne?

Prawidłowe opatrzenie rany jest bardzo ważne dla procesu gojenia, bezpieczeństwa i uniknięcia powikłań. Dotyczy to nie tylko dużych, poważnych zranień, ale również tych niewielkich, z pozoru niegroźnych i niewymagających specjalnej uwagi. Pamiętaj, że skóra jest naturalną barierą ochronną dla organizmu, a jakiekolwiek naruszenie jej ciągłości może sprzyjać przedostawaniu się patogennych drobnoustrojów do krwioobiegu. Każda rana powinna być odpowiednio zdezynfekowana i opatrzona, aby mogła szybko i prawidłowo się zagoić. W przeciwnym razie narazisz się na miejscowe, a nawet uogólnione i niebezpieczne dla zdrowia zakażenie, długotrwałe gojenie i powstawanie dużych, bardzo widocznych blizn.

Jak opatrzyć ranę?

Jak prawidłowo opatrzyć ranę? Przede wszystkim, nie panikuj i trzymaj się kilku najważniejszych zasad.

• Stosuj wyłącznie specjalne, przeznaczone do tego preparaty i opatrunki. Powinny być czyste, przechowywane w sterylnych warunkach i chronione przed zanieczyszczeniami środowiskowymi oraz mikrobiologicznymi. Nie używaj zwykłych chusteczek higienicznych, papieru toaletowego, ręczników papierowych ani innych materiałów, które nie są jałowe. Nie powinny mieć one kontaktu ze zranioną skórą.
• Przed założeniem opatrunku dokładnie oczyść ranę, aby usunąć wszelkie zanieczyszczenia i potencjalnie chorobotwórcze drobnoustroje. Przydadzą Ci się do tego dedykowane preparaty do dezynfekcji ran. W aptekach i drogeriach znajdziesz wiele specjalistycznych produktów, najczęściej w postaci sprayów lub płynów do przemywania skóry. Stosując je zgodnie z zaleceniami producenta i lekarza możesz uniknąć rozwoju zakażeń i wspomóc proces gojenia. Opatrunki zakładaj wyłącznie na czyste, zdezynfekowane rany.
• Nie zapominaj o higienie rąk! Przed przystąpieniem do dezynfekcji i nakładania opatrunku bardzo dokładnie umyj ręce ciepłą wodą i mydłem. Możesz też wykorzystać płyn, żel antybakteryjny lub nasączone nim mokre chusteczki. Dzięki temu zmniejszysz ryzyko transmisji drobnoustrojów i niewidocznych zabrudzeń znajdujących się na dłoniach w okolice rany.
• Regularnie wymieniaj opatrunki. Częstotliwość wymiany zależy od rodzaju i rozmiaru rany. Jeśli masz wątpliwości co do tego, jak często powinieneś to robić, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Dzięki wymianie opatrunków zapewnisz ranie bezpieczne, sterylne warunki. Ponadto pozwolisz skórze oddychać oraz będziesz mógł sprawdzać, czy proces gojenia postępuje prawidłowo i czy nie pojawiają się żadne niepokojące zmiany wymagają reakcji.

Zobacz Octenisept żel lub Sutrisept płyn na rany.

Czym opatrzeć ranę?

Dla prawidłowego zabezpieczenia rany bardzo ważny jest odpowiedni rodzaj oraz rozmiar opatrunków. Materiały powinny:

• Ochraniać całą ranę,
• Zabezpieczać jej najbliższe okolice,
• Być łagodne dla skóry
• Nie przesuwać się podczas wykonywania codziennych czynności.

Pamiętaj, że rozległe, poważne rany wymagają doboru opatrunku przez lekarza, dlatego nie bagatelizuj ich i skonsultuj się ze specjalistą.

Do opatrzenia mniej poważnych ran w warunkach domowych najczęściej wykorzystuje się:

• Plastry z opatrunkiem, które dobrze sprawdzą się na małe, ale także większe zranienia. Na rynku znajdziesz wiele rodzajów plastrów w różnych rozmiarach, m.in. wodoodporne i hydrożelowe,
• Opaski i bandaże, które dodatkowo pełnią funkcje uciskowe w przypadku ran z tendencją do krwawienia,
• Gazy, kompresy jałowe i niejałowe, które charakteryzują się wysoką zdolnością do pochłaniania wody i wilgoci. Możesz wykorzystywać je do przemywania zarówno rany, jak i jej okolic oraz potrzebnego sprzętu (np. nożyczek).

Pamiętaj, że to, jaki rodzaj opatrunku będzie dla Ciebie najlepszy, zależy od wielu czynników, m.in. rodzaju i rozmiaru rany, jej głębokości oraz etapu gojenia.

• Przy drobnych zranieniach najczęściej wystarczą zwykłe plastry, natomiast przy większych potrzebne mogą być również bandaże czy opaski. Pamiętaj też, aby dobrze dobrać rozmiar opatrunku. Rana i jej najbliższe okolice powinny być całkowicie zabezpieczone!
• Wybieraj opatrunki, które chronią ranę, ale jednocześnie umożliwiają skórze oddychanie. Zobacz np. Max plaster sterylny 10x7cm, który jest miękki, zapobiega przywieraniu do rany oraz zapewnia przepuszczalność powietrza. Dodatkowo klej, dzięki któremu plaster utrzymuje się na swoim miejscu, jest hipoalergiczny.
• Jeśli nie ma możliwości uniknięcia kontaktu z wodą, wybieraj plastry wodoodporne,Urgo Szybkie Gojenie Ran, opatrunek do ran powierzchownych z hydrokoloidowym kompresem. Jego podłoże jest cienkie, ale jednocześnie nieprzepuszczalne dla wody. Dzięki plastrom o właściwościach wodoodpornych będziesz mógł wygodnie wziąć prysznic lub szybką kąpiel, zabezpieczając jednocześnie ranę. Produkty świetnie sprawdzą się również podczas urlopu i wakacyjnych wyjazdów. Wybieraj je także dla dzieci, którym na pewno ciężko będzie zrezygnować z kąpieli i zabawy w basenie. Salvequick Aqua Block Kids plastry są wodoszczelne, a jednocześnie zapewniają skórze możliwość oddychania. Co więcej, zdobią je kolorowe wzorki, które przyciągają uwagę malucha.
• Zamiast plastrów z opatrunkiem, wykorzystaj jałowy kompres lub gazę oraz specjalny plaster włókninowy zabezpieczający ranę i utrzymujący się w odpowiednim miejscu. Zobacz np. Omnipor, plaster włókninowy 2,5 cm x 5 m. Łatwo go podzielić na mniejsze rozmiary dzięki ząbkowanym brzegom, a impregnacja hydrofobowa na jego zewnętrznej stronie zabezpiecza materiał przez wilgocią.

Pamiętaj, aby do opatrywania ran używać wyłącznie gaz i kompresów przechowywanych w sterylnych warunkach. Zwracaj uwagę, czy wybrany przez Ciebie produkt jest jałowy i może być zastosowany do zabezpieczenia rany. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, pielęgniarką lub farmaceutą.

Podsumowanie

Prawidłowa pielęgnacja rany, również w przypadku niewielkich, niewyglądających groźnie zmian, jest bardzo ważna i nie należy jej bagatelizować. Dobrze dobrane i nałożone opatrunki oraz ich regularna wymiana zabezpieczą skórę. Ochronią ją też przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych i drobnoustrojów oraz przyśpieszą proces gojenia. Pamiętaj, aby używać wyłącznie specjalnych, przeznaczonych do tego produktów. Każda rana może wymagać nieco innego postępowania, dlatego jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do tego, jak powinieneś się nią opiekować, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub pielęgniarką.

Źródła:

1. Konsensus dotyczący Antyseptyki Ran: Aktualizacja 2018, Institute of Hygiene and Environmental Medicine University Medicine Greifswald
2. Wytyczne postępowania miejscowego w ranach niezakażonych, zagrożonych infekcją oraz zakażonych – przegląd dostępnych substancji przeciwdrobnoustrojowych stosowanych w leczeniu ran, Polskie Towarzystwo Leczenia Ran, 2020
3. Sułko J., Jak opatrzyć ranę? https://www.mp.pl/pacjent/pierwsza_pomoc/148549,jak-opatrzyc-rane [dostęp: 02.08.2023 r.]