Opaski i bandaże
Rodzaje bandaży i ich zastosowanie
Bandaże mogą mieć różną długość, szerokość oraz właściwości, które należy dopasować do własnych potrzeb. Od wyboru właściwego bandaża zależy zarówno skuteczność wykonanego opatrunku, jak i komfort jego noszenia. Warto zatem zapoznać się z właściwościami poszczególnych rodzajów bandaży, aby uniknąć niepotrzebnych niedogodności.
Bandaż dziany
To standardowy, jednorazowy bandaż o właściwościach podtrzymujących opatrunki, na przykład kompresy jałowe. Bandaż dziany jest leki i nieelastyczny. Składa się z oddychającej dzianiny, najczęściej wykonanej z wiskozy albo poliestru, dlatego jest wyjątkowo komfortowy dla skóry.
Bandaż elastyczny
Jeśli uraz wymaga usztywnienia, należy zastosować bandaż elastyczny, inaczej nazywany także opaską elastyczną. Bandaż elastyczny jest sprzedawany razem ze specjalną, metalową zapinką, która zapobiega jego odwijaniu. Ze względu na właściwości usztywniające bandaż elastyczny to niezbędny materiał opatrunkowy w przypadku zwichnięć oraz złamań. Stosuje się go na przykład do mocowania gipsu, który wypełnia lignina medyczna.
Bandaż uciskowy
W apteczce pierwszej pomocy obowiązkowo powinien znaleźć się bandaż uciskowy. Na ogół to standardowy bandaż elastyczny, który umożliwia stopniowanie ucisku. Odpowiednio ciasno owinięty wokół rany bandaż uciskowy ma właściwości hamujące krwawienie.
Bandaż hydrofilowy
Bandaż hydrofilowy to jałowy bandaż opatrunkowy, który można stosować bezpośrednio na ranę bez dodatkowych gaz. Bandaż hydrofilowy zawiera jony srebra, dzięki czemu zapobiega namnażaniu się szkodliwych dla zdrowia drobnoustrojów.
Bandaż kohezyjny
Wyjątkowo wygodny w zastosowaniu jest bandaż kohezyjny, ponieważ ma właściwości samomocujące. Charakteryzuje się delikatną rozciągliwością i nie wymaga stosowania dodatkowych zapinek. Można używać go między innymi do mocowania opatrunków i kaniuli dożylnych.
Bandaże elastyczne a bandaże dziane – które, kiedy stosować
Luźno owinięty bandaż elastyczny może przytrzymywać opatrunek na podobnej zasadzie co bandaż dziany, jednak nie gwarantuje tak dobrego przepływu powietrza. Z kolei usztywnianie zwichnięcia, skręcenia lub złamania za pomocą bandażu dzianego ogranicza swobodny przepływ krwi – w tym celu należy stosować wyłącznie bandaże elastyczne.
Jak poprawnie bandażować/opatrywać rany?
Zanim przystąpisz do bandażowania rany, musisz przepłukać ją bieżącą wodą i odkazić środkiem do dezynfekcji. Następnie nałóż dopasowany wielkością opatrunek jałowy, na przykład gazę. Jeżeli opatrunek przesiąka, dołóż kolejną warstwę, nie zdejmując poprzedniej. Dopiero suchy z wierzchu opatrunek możesz obandażować.
Metody bandażowania
Zależnie od umiejscowienia rany istnieją różne metody bandażowania:
- Kłosowa – skośne, naprzemienne zawijanie bandaża. Można wykorzystać ją przy bandażowaniu nogi albo dłoni,
- Żółwiowa – najlepsza w przypadku urazów znajdujących się w obrębie stawów, na przykład skokowych albo łokciowych,
- Śrubowa – odpowiednia dla prostych odcinków działa, takich jak stopa albo przedramię,
- Kolista – najszybsza i najłatwiejsza technika bandażowania dookoła rany,
- Wężowa – do przymocowania przedmiotu stabilizującego – skośny układ zwojów z widoczną wolną przestrzenią,
- Czapka Hipokratesa – opatrunek głowy.
Kluczowe zasady prawidłowego bandażowania
- Higieniczne warunki opatrywania,
- Wygodna pozycja osoby bandażowanej,
- Dobór szerokości bandaża do powierzchni urazu,
- Równomierne odległości pomiędzy obwojami,
- Dbanie o to, by bandaż nie rolował się na szerokości,
- Dostosowanie ucisku do rodzaju rany.