Złe samopoczucie w ciąży – jakie są jego przyczyny i jak sobie z nim radzić?

Ciąża to wyzwanie dla każdej kobiety. Zmiany hormonalne, stres związany z nadchodzącym porodem nieprzyjemne dolegliwości - to wszystko może powodować obniżone samopoczucie i gorszy nastrój. Jak sobie z tym radzić? Poznaj sprawdzone sposoby, dzięki którym poczujesz się lepiej.

Złe samopoczucie w ciąży - przyczyny

Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. Trzeba jednak pamiętać, że u każdej z pań przebiega ona inaczej. Niektóre kobiety nie przechodzą większych trudności i przez 9 miesięcy czują się świetnie. U innych czasem już od pierwszych tygodni pojawiają się nieprzyjemne dolegliwości oraz stres, a burza hormonów powoduje wahania i obniżenie nastroju. Jedną z najlepszych rzeczy, które możesz zrobić dla siebie w tym czasie, to nie porównywać się do innych. Zadbaj też o siebie w sposób, w jaki potrzebujesz. 

• Złe samopoczucie w ciąży pojawia się na jej każdym etapie i ma różne nasilenie. W wielu sytuacjach jest to całkowicie normalne. Jednak, jeśli problem zaczyna być na tyle nasilony, że masz trudności w codziennym funkcjonowaniu i czujesz, że sobie nie radzisz, nie bój się prosić o pomoc. Twoje dziecko, zarówno w ciąży, jak i po porodzie, potrzebuje przede wszystkim zdrowej, szczęśliwej mamy. Dbaj w tym czasie nie tylko o swoje zdrowie fizyczne, ale również psychiczne,
• Co powoduje złe samopoczucie w ciąży? Przede wszystkim zmiany hormonalne. Ciąża jest prawdziwą burzą hormonów oddziałujących na cały organizm i wszystkie aspekty funkcjonowania, w tym również na nastrój. Wahania nastroju w ciąży to coś, czego doświadcza zdecydowana większość kobiet. Nie pomaga również stres, który pojawia się w związku z nową sytuacją. Emocje często całkowicie wywracającą dotychczasowe życie przyszłej mamy do góry nogami. Dotyczy to zwłaszcza kobiet, które zostają matkami po raz pierwszy i nie mają doświadczenia. Niekończąca się lista pytań, wątpliwości, spraw do załatwienia może być bardzo obciążająca i stresująca,  
• Złe samopoczucie stanowi również konsekwencję innych, typowych dla ciąży dolegliwości. Nudności i wymioty, zgaga, niespodziewane zachcianki, bóle głowy, częste uczucie zmęczenia, zmniejszona produktywność, a być może również konieczność zrezygnowania z ulubionej aktywności fizycznej czy preferowanych posiłków - to wszystko negatywnie wpływa na to, jak czuje się kobieta w ciąży. 

Złe samopoczucie w ciąży - 1 trymestr 

Złe samopoczucie w 1 trymestrze ciąży często wynika z bardzo silnych emocji związanych z wiadomością o poczęciu dziecka i koniecznością przeorganizowania dotychczasowego życia. Pojawia się też niepokój o dalszy przebieg ciąży, zdrowie i bezpieczeństwo maleństwa. Wiele kobiet już na samym początku doświadcza dolegliwości, takich jak poranne mdłości i nudności, które potrafią znacząco obniżyć komfort życia, utrudnić codzienne funkcjonowanie i zaburzyć dotychczasowy, dobrze znany rytm dnia. 

Złe samopoczucie w ciąży - 2 trymestr

W 2 trymestrze ciąży nasilają się zmiany zachodzące w organizmie. Pojawia się również coraz więcej oznak widocznych na zewnątrz, również dla osób postronnych. Obrzęki, rozstępy, cellulit, problemy skórne - to dolegliwości, które dotyczą większości kobiet ciężarnych i mogą negatywnie wpływać na postrzeganie siebie, swojego ciała, a tym samym na nastrój i samopoczucie. Niekiedy w 2 trymestrze pojawia się także częstsze uczucie zmęczenia oraz zmniejsza się produktywność przyszłej mamy, co dodatkowo pogarsza ten stan. 

Złe samopoczucie w ciąży - 3 trymestr 

3 trymestr ciąży to czas największego wyczekiwania na poród i pojawienie się nowego członka rodziny. Zaczyna się też kompletowanie wyprawki i przygotowywanie pokoju dla dziecka. Mimo że to bardzo przyjemne, często bywa też stresujące i obciążające emocjonalnie. Nieustanne martwienie się, czy na pewno wszystko jest gotowe, niepewność dotycząca terminu porodu, stres związany z pobytem w szpitalu bez wątpienia są w stanie negatywnie odbijać się na nastroju ciężarnej. 

Złe samopoczucie w ciąży - jak sobie radzić?

Ze złym samopoczuciem w ciąży w wielu przypadkach można sobie skutecznie poradzić, a przynajmniej zmniejszyć intensywność odczuwanych dolegliwości. Jak to zrobić?

• Odżywiaj się zdrowo. Dieta w ciąży ma ogromny wpływ na zdrowie fizyczne mamy i dziecka, ale także zdrowie psychiczne i nastrój ciężarnej. Jedz zdrowo, wybieraj niskoprzetworzone, urozmaicone produkty, ale nie podchodź do tego zbyt rygorystycznie. Narzucanie sobie zbyt wielu nakazów i zakazów w tej kwestii również może negatywnie wpłynąć na Twój nastrój. To całkowicie normalne, że w ciąży możesz odczuwać wzmożony apetyt i częściej mieć ochotę na przekąski. Postaraj się wybierać te o jak najprostszym i najlepszym składzie. Jeżeli lubisz słodkości, zobacz takie produkty, jak ekologiczna Żurawina suszona BioLife lub przekąska jabłkowo-truskawkowa w mlecznej czekoladzie BOB Snail. Od czasu do czasu pozwól sobie na batona i nie miej do siebie o to pretensji,
• Zadbaj o aktywność fizyczną. Ruch i wysiłek fizyczny dotleniają organizm i stymulują produkcję endorfin, czyli tzw. hormonów szczęścia pozytywnie wpływających na nastrój. Jeśli Twoja ciąża przebiega prawidłowo i nie ma ku temu przeciwwskazań medycznych ze strony lekarza prowadzącego, postaraj się codziennie znaleźć czas na ruch. Wybierz taką aktywność, którą lubisz i która daje Ci przyjemność, ale jednocześnie jest bezpieczna dla ciężarnych. Na nastrój dobrze wpływają aktywności wykonywane w grupie. Weź ze sobą partnera, przyjaciółkę, siostrę lub mamę i idźcie razem na spacer, basen czy pilates,

• Witaminy i suplementy dla kobiet w ciąży. Mimo że dieta to podstawa, w ciąży nie można zapominać o przyjmowaniu suplementów. Zapotrzebowanie na wiele witamin i składników mineralnych w tym czasie znacząco wzrasta i bez odpowiedniej suplementacji, dostarczenie ich w odpowiedniej ilości jest bardzo trudne. Składniki są niezbędne nie tylko do prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju dziecka, ale również Twojego zdrowia fizycznego i psychicznego. W aptekach znajdziesz szeroki wybór produktów dedykowanych kobietom w ciąży np. suplement diety OmegaMe Prenatal, jednak przed zakupem zawsze skonsultuj się z lekarzem, który pomoże Ci wybrać odpowiedni preparat. Dla kobiet w okresie laktacji przeznaczony jest suplement diety Vitapil Mama,
• Znajdź czas na relaks i na ulubione zajęcia. Nie odmawiaj sobie przyjemności i odpoczywaj, kiedy tego potrzebujesz. Ciąża to czas na beztroski relaks i ulubione formy spędzania czasu. Znajdź moment na książkę lub serial oraz zadbaj o klimat pomieszczeń, w których przebywasz. Lekko przygaszone światła oraz  świeca sojowa czarne winogrona Flagolie Mała lub świeca sojowa truskawka i poziomka Flagolie pomogą Ci się zrelaksować,
• Nie bój się prosić o pomoc.  Złe samopoczucie w ciąży w wielu przypadkach szybko mija i można samodzielnie sobie z nim poradzić. Zdarzają się jednak sytuacje, że problem z czasem się nasila, a domowe sposoby nie przynoszą rezultatów. Porozmawiaj z najbliższymi, poproś o pomoc, a jeśli to nie wystarczy, skonsultuj się z psychologiem lub psychoterapeutą. Specjalista w indywidualnie dobrany sposób, pomoże Ci uporać się z trudnościami.

Kiedy mija złe samopoczucie w ciąży?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Odczuwanie obniżonego nastroju i gorszego samopoczucia w ciąży jest kwestią bardzo indywidualną.  Nie można przewidzieć, czy będzie ono w ogóle towarzyszyło kobiecie, a jeśli tak, od kiedy i przez jak długi czas. Ważne jest, aby nie czekać, aż problem sam przejdzie, tylko działać od razu. Dzięki temu szybciej poczujesz się lepiej i zwiększysz szansę, że problem nie będzie się nasilał w kolejnych miesiącach ciąży.

Podsumowanie

Złe samopoczucie w ciąży doskwiera wielu kobietom. Niestety, przyczyn tego stanu jest bardzo wiele - od dolegliwości fizycznych, po stres i trudności z przystosowaniem się do nowej sytuacji. Nie istnieje jeden sposób na szybkie i skuteczne rozprawienie się z problemem. Pamiętaj, abyś w ciąży była dla siebie wyrozumiała, dała sobie czas i przestrzeń na przeżywanie wszystkich emocji oraz nie bała się prosić o pomoc.

Źródła:

1. Kirby N., Kilsby A., Walker R., Assessing low mood during pregnancy, BMJ, 2019
2. Markon K., Brunette C., Whitney B., Mood during pregnancy: Trends, structure, and invariance by gestational day, J Psychiatr Res, 2021
3. Field T., Diego M., Hernandez-Reif M., Prenatal anger effects on the fetus and neonate, J Obstet Gynaecol, 2002
4. Orzechowska A., Jasionowska J., Mossakowska-Wójcik J., Depresja u kobiet w ciąży, Medycyna Po Dyplomie, 2018