Sucha skóra u dziecka – skąd się bierze i jak o nią dbać?

Sucha i szorstka skóra u dziecka to częste zmartwienie rodziców. Stanowi także istotny problem dermatologiczny. Ciało niemowląt jest znacznie delikatniejsze od skóry osoby dorosłej i w większym stopniu narażone na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych. Podpowiadamy, jakie są przyczyny suchej skóry u dziecka oraz w jaki sposób pielęgnować malucha.

Sucha skóra u dziecka - przyczyny

Skóra to bardzo wrażliwy organ pełniący wiele funkcji. Jej wyspecjalizowana struktura chroni ustrój przed czynnikami mechanicznymi, fizycznymi i biologicznymi. U najmłodszych nie jest jednak jeszcze w pełni wykształcona. Zdecydowanie mniejsza aktywność gruczołów łojowych i potowych, a także niski poziom lipidów sprawiają, że płaszcz lipidowy staje się znacznie cieńszy niż u osoby dorosłej, przez co nie zapewnia należytej ochrony. Delikatny naskórek bardzo szybko ulega przesuszeniu. Nierzadko zaczyna się łuszczyć i pękać, co powoduje duży dyskomfort. 

Ponieważ lipidowy płaszczyk nie otula dziecka w wystarczający sposób, skóra jest narażona na negatywny wpływ czynników zewnętrznych determinujących suchość i inne problemy dermatologiczne. W największym stopniu za dokuczliwe objawy odpowiadają między innymi:

• Niewłaściwa pielęgnacja i stosowanie zbyt silnych środków myjących,
• Klimatyzacja, niska temperatura,
• Promieniowanie słoneczne,
• Nieprawidłowa wilgotność powietrza,
• Alergia pokarmowa lub kontaktowa.

Suchość i nadmierne łuszczenie skóry mogą mieć również podłoże chorobowe. Jedną z przyczyn problemów jest np. atopowe zapalenie skóry (AZS) lub łuszczyca. Obie choroby są przewlekłymi stanami zapalnymi. Do ich podstawowych symptomów należą świąd, zaczerwienienie, suchość oraz duża podatność na zakażenia bakteryjne. Schorzenia mogą utrzymywać się przez całe życie z okresami remisji i zaostrzeń. Jeśli przesuszeniu towarzyszą pęcherzyki, grudki czy nadżerki, a do tego maluch skarży się na bardzo silny, dokuczliwy świąd, koniecznie udaj się z dzieckiem do pediatry lub dermatologa. Specjalista dobierze odpowiednią ścieżkę leczenia.

Sucha skóra u dziecka - czym smarować? 

W sytuacji, gdy sucha skóra u dziecka nie wynika z choroby kłopotliwe objawy można wyeliminować samodzielnie. Zasadnicze znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja  polegająca na systematycznym nawilżaniu, natłuszczaniu i łagodzeniu podrażnień. 

• Istotnym czynnikiem jest dobór właściwych kosmetyków -delikatnych, hipoalergicznych, a także wolnych od konserwantów, silnych detergentów, substancji zapachowych i sztucznych barwników. Do codziennej rutyny pielęgnacyjnej wybieraj dermokosmetyki dla dzieci, które dbają o wrażliwą skórę, nie naruszając jej naturalnej tarczy ochronnej. Jeżeli istnieją ku temu wskazania, stosuj emolienty dla dzieci skutecznie odbudowujące naruszoną i podrażnioną warstwę lipidową, a także działające ochronnie, zmiękczająco i wygładzająco. Zwróć również uwagę na płyny i żele do kąpieli dla dzieci. Najlepiej sprawdzą się preparaty o neutralnym pH i łagodnej niewysuszającej formule. Poniżej przykłady kosmetyków dla dzieci i niemowląt:

• Pianka do mycia, skóra sucha,wrażliwa, atopowa Atoperal Baby Plus dla dzieci i niemowląt powyżej 1. miesiąca życia. Specjalnie opracowana receptura zawiera między innymi głęboko nawilżający mocznik, glicerynę, L-argininę oraz biolin - naturalny prebiotyk stymulujący naturalną barierę ochronną skóry,

• Olejek do kąpieli dla dzieci i niemowląt, skóra wrażliwa, sucha i alergiczna Linomag z olejem lnianym bogatym w NNKT oraz naturalnym wyciągiem z rumianku,
• Krem Emolium Pure dla dorosłych i dzieci od 1. dnia życia, w 99% oparty na składnikach pochodzenia naturalnego. W składzie znajdują się między innymi olej makadamia, skwalan z oliwek, inulina i łagodzący podrażnienia ekstrakt z magnolii,
• Krem Visage Corps Bioderma ABCDerm Coldcream, który zabezpiecza skórę przed wpływem czynników zewnętrznych, takich jak zimno lub wiatr. Łagodzi dyskomfort i ściągnięcie skóry, a także minimalizuje uczucie suchości. 

Jak jeszcze możesz chronić delikatną skórę dziecka przed dokuczliwym przesuszeniem? 

• Przede wszystkim zwróć uwagę na detergenty, których używasz, np. do prania ubranek malucha. Przesuszenie i podrażnienia skóry często są objawami alergii kontaktowej. Wybieraj ekologiczne środki do prania bazujące na wyciągach roślinnych i olejach, bez syntetycznych barwników, zapachów, petrochemii czy fosforanów,
• Suchość i szorstkość skóry może być również efektem alergii pokarmowej. W łagodzeniu objawów pomocne staje się wprowadzenie do diety malucha mleka modyfikowanego dla dzieci o obniżonej zawartości składników gorzej tolerowanych przez maluchy, takich jak sód, potas czy chlor. Zmiany w jadłospisie poprzedź konsultacją pediatryczną. W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej lekarz zaleci szczegółowe badania w celu wykrycia czynnika alergizującego,
• Przed spacerem każdorazowo zabezpieczaj skórę malucha preparatem z filtrami UV. Zobacz np. mleczko do ochrony twarzy i ciała dla niemowląt i dzieci SPF 50+ La Roche-Posay Anthelios, które ochroni skórę dziecka przed poparzeniem słonecznym, a dodatkowo nawilży i wzmocni.

Sucha skóra u dziecka - domowe sposoby 

Oprócz wykorzystania sprawdzonych i bezpiecznych kosmetyków drogeryjnych możesz również pielęgnować suchą skórę dziecka przy użyciu domowych sposobów. Poznaj kilka z nich.

• Kąpiel z dodatkiem kisielu ze skrobi ziemniaczanej - kąpiel w krochmalu wykazuje działanie łagodzące i ściągające. Przyspiesza regenerację naskórka i niweluje uczucie swędzenia. Jest to metoda, którą z powodzeniem stosowały nasze mamy i babcie. Do przygotowania kisielu potrzebujesz 2 łyżki skrobi ziemniaczanej i szklankę zimnej wody. Zagotuj ok. 5 litrów wody i powoli wlewaj do niej roztwór, energicznie mieszając. Następnie przelej go do wanienki z ciepłą wodą, odczekaj aż ciecz będzie miała odpowiednią temperaturę. Kąpiel w krochmalu powinna trwać 10-15 minut. 
• Masaż z użyciem naturalnych olejków - np. oleju ze słodkich migdałów, oleju lnianego lub czystego masła shea. Oleje to naturalne emolienty, które skutecznie rozprawią się z przesuszoną i podrażnioną skórą malucha. Sprawdzą się do masażu głowy oraz całego ciała.
• Kąpiel z dodatkiem płatków owsianych - zagotuj ok. 250 g płatków owsianych w dwóch litrach wody, a następnie przelej owsianą papkę do wanny z wodą. Już kilka kąpieli wystarczy, żeby złagodzić problem uporczywego świądu i suchości, a skóra odzyska właściwy poziom nawilżenia.
• Duże znaczenie ma również budowanie zdrowych nawyków już od najmłodszych lat. W przypadku dzieci najlepiej sprawdza się nauka przez zabawę, dlatego pozwól maluchowi, by samodzielnie posmarowało swoje ciało wybranym kosmetykiem. Prawdopodobnie czynność zajmie więcej czasu, ale z pewnością zaciekawi malca, który z radością przystanie na propozycję. Im częściej dziecko będzie to robiło, tym lepszych efektów się spodziewaj.

Podsumowanie

Sucha skóra u dziecka wiąże się z wieloma dolegliwościami. Jeśli pomimo stosowania odpowiednich kosmetyków przeznaczonych do wrażliwej skóry, na ciele maleństwa w dalszym ciągu pojawia się silne przesuszenie lub problem zaczyna się pogłębiać, umów się na konsultację z pediatrą lub dermatologiem.

Źródła:

1. M. Serafin, D. Rosińska-Borkowska, Problem suchej skóry i jej pielęgnacji u dzieci, https://www.czytelniamedyczna.pl/2266,problem-suchej-sklry-i-jej-pielgnacji-u-dzieci.html [dostęp 18.03.2023 r.]
2. K. Yamamoto, Environmental aspects of skin diseases in children: management of common problems, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0738081X03000464 [dostęp 18.03.2023 r.]
3. M. Catherine Mack Correa, J. Nebus, Leczenie chorych na atopowe zapalenie skóry: rola emolientów, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/015/163/original/49-68.pdf?1481285047 [dostęp 18.03.2023 r.]