Rozstępy w ciąży – dlaczego powstają i w jaki sposób z nimi walczyć?

Rozstępy w ciąży to problem, z którym, według badań, zmaga się ponad połowa ciężarnych. Jest to naturalna reakcja skóry na gwałtowny przyrost masy ciała i zmiany hormonalne, choć nie bez znaczenia są również uwarunkowania genetyczne. Czy istnieje zatem skuteczny sposób, by uniknąć rozstępów w ciąży? Odpowiedź znajdziesz w artykule.

Kiedy pojawiają się rozstępy w ciąży?

Rozstępy to naturalna reakcja skóry na nadmierne rozciąganie, czego efektem jest uszkodzenie włókien kolagenowych i elastynowych, odpowiadających za sprężystość, elastyczność oraz prawidłową strukturę skóry. Kolejne miesiące ciąży powodują przyrost masy ciała, zwiększa się obwód brzucha oraz objętość piersi, które przygotowują się na okres laktacji. Za pojawienie się rozstępów odpowiadają również zmiany hormonalne, zachodzące w organizmie ciężarnej, które zaburzają produkcję kolagenu, a także zmieniają strukturę włókien kolagenowych.

Pierwsze rozstępy w ciążypojawiają się zazwyczaj w trzecim trymestrze. Warto jednak pamiętać, że mogą pojawić się wcześniej lub nie pojawić się w ogóle. Zdolność skóry do rozciągania jest kwestią osobniczą, a dokładne przyczyny wystąpienia zmian nie są jednoznaczne. Wśród czynników sprzyjających pojawieniu się rozstępów w ciąży wymienia się między innymi:

• Uwarunkowania genetyczne prawdopodobieństwo pojawienia się defektu na skórze wzrasta, gdy z podobnym problemem borykały się mama lub babcia ciężarnej. Co więcej, znaczenie ma także kolor skóry. Przeprowadzone badania wskazują, że problem rozstępów dotyka aż 90% kobiet czarnoskórych,
• Zmiany w gospodarce hormonalnej,
• Zbyt szybki przyrost masy ciała,
• Zła kondycja skóry przed ciążą i niewłaściwa pielęgnacja w trakcie ciąży.

Rozstępy w ciąży - jak wyglądają?

Pierwsze objawy rozstępów w ciążyto zazwyczaj swędzenie skóry. 

• Kolejnym etapem jest pojawienie się na skórze charakterystycznych wrzecionowatych pasm, na których wyraźnie widać rozejście się skóry. Jest to forma blizny, która początkowo ma kolor czerwony lub fioletowy. 
• Po ustąpieniu fazy zapalnej rozstępy przechodzą w fazę zanikową, stają się perłowo-białe i, niestety, mają charakter permanentny. Usunięcie białych rozstępów za pomocą kosmetyków jest niemożliwe. Ratunkiem są wyłącznie zabiegi medycyny estetycznej. Najlepiej więc działać prewencyjnie, by zminimalizować ryzyko pojawienia się nieestetycznego defektu, a jeśli się pojawi walczyć z nim od razu, zanim zacznie blednąć i na stałe rozgości się na kobiecym ciele. 
• Rozstępy najczęściej pojawiają się na brzuchu, piersiach i udach, aczkolwiek w niektórych przypadkach obserwuje się charakterystyczne, czerwone pasma również na plecach czy łydkach.

Rozstępy w ciąży - jak zapobiegać?

O ile na geny i wahające się hormony nie mamy wpływu, tak troskliwa pielęgnacja i racjonalna dieta są już w naszym zasięgu. Pytanie brzmi, czy obciążenie genetyczne warunkuje pojawienie się rozstępów w stopniu uniemożliwiającym skuteczną obronę przed nieuniknionym? Czy ciężarne, których blisko spokrewnione kobiety miały rozstępy, są z góry skazane na porażkę i powinny pogodzić się z tym, że i one będą je miały? 

Nie mogę zagwarantować, że uważna pielęgnacja powstrzyma skutki gwałtownego rozciągania się skóry, ale skoro istnieje szansa, że kremy na rozstępy w ciąży poprawią jej kondycję, wzmocnią, nawilżą i uelastycznią skórę, to z pewnością warto wprowadzić kosmetyki dla kobiet w ciąży do rutyny pielęgnacyjnej. Ważne, by stosować je regularnie, najlepiej od początku ciąży. Tylko w ten sposób będą miały możliwość przygotować skórę na proces rozciągania, który z pewnością wystąpi w ciągu kilku najbliższych miesięcy. 

Jakie preparaty sprawdzą się do pielęgnacji skóry w ciąży?

• Krem przeciw rozstępom bezzapachowy Mustela maternite z olejem z awokado, kompleksem polifenoli marakui i ekstraktu oczaru wirginijskiego i roślinną gliceryną. Wzmacnia płaszcz hydrolipidowy, łagodzi uczucie napięcia skóry, nawilża i poprawia elastyczność.
• Intensywna kuracja przeciw rozstępom Momme na bazie 7. ziół i naturalnych olejów roślinnych. Poprawia gęstość skóry, silnie ujędrnia i zapobiega powstawaniu nowych rozstępów.
• Krem Bebelo Mama Anti Stretch Mark Cream Dr. Max z zawartością elastyny, kwasu hialuronowego, gliceryny i panthenolu. Przyczynia się do zmiękczania, regeneracji, nawilżenia skóry oraz jej napięcia.
• Maternite serum korygujące rozstępy Mustela bez substancji zapachowych, oparty o składniki pochodzenia roślinnego. Zmniejsza widoczność rozstępów, chroni barierę skórną, wzmacnia i poprawia elastyczność skóry.

Oprócz systematycznej aplikacji preparatów natłuszczających i nawilżających warto wprowadzić nawyk masowania skóry, który dodatkowo pobudzi krążenie krwi, uelastyczni i zniweluje uporczywe swędzenie. Do masażu można wykorzystać naturalne oleje, np. olej kokosowy lub gotowe preparaty dostępne w sprzedaży, np. olejek przeciw rozstępom Mamas do stosowania bezpośrednio po kąpieli. Preparat zawiera kompozycję olejków (ze słodkich migdałów, słonecznikowego i awokado), dzięki czemu skutecznie zatrzyma wodę w naskórku, co pomoże chronić skórę przed powstawaniem rozstępów. 

Masaż powinien być wykonywany delikatnie, okrężnymi ruchami, bez uciskania brzucha. W ciąży nie zaleca się również korzystania z dodatkowych akcesoriów, takich jak szorstka rękawica czy szczotka do masażu. Te narzędzia lepiej zostawić na okres po porodzie. Aby złuszczyć martwy naskórek w ciąży, wystarczy tradycyjny peeling.

W zapobieganiu rozstępom bardzo ważna jest racjonalna, właściwie zbilansowana dieta, która ochroni ciężarną przed skokowym przyrostem masy ciała oraz nawadnianie organizmu. Zwiększony przyrost masy ciała w ciąży (15 kg lub więcej) sprawia, że skóra nie ma czasu, by się do niego przygotować, czego efektem jest pojawienie się rozstępów. Przyszła mama powinna więc kontrolować przyrost tkanki tłuszczowej poprzez zdrową dietę oraz regularną aktywność fizyczną, dostosowaną do możliwości organizmu oraz stanu zdrowia. Najlepiej skonsultować to ze swoim lekarzem prowadzącym ciążę.

Domowe sposoby na rozstępy po ciąży

Czy istnieją skuteczne domowe sposoby na rozstępy po ciąży? Jeśli, pomimo właściwej pielęgnacji, rozstępy pojawiły się na skórze, ich całkowite usunięcie, zwłaszcza domowymi sposobami, jest niemożliwe. Rozstępy to nic innego jak uszkodzenie tkanki, rozejście się włókien kolagenowych wskutek nadmiernego i gwałtownego rozciągania. Nie można więc ponownie ich scalić. Wraz z upływem czasu rozstępy z czerwonych stają się perłowo-białe i zostają na skórze na zawsze. W domowych warunkach można próbować zmniejszać ich widoczność poprzez pobudzanie skóry do pracy. Likwidacja starych rozstępów możliwa jest jedynie w gabinecie kosmetologicznym, za pomocą specjalistycznych zabiegów, takich jak mikrodermabrazja, mezoterapia czy laseroterapia.

Po ciąży można pozwolić sobie na mocniejszy masaż manualny z wykorzystaniem różnego rodzaju akcesoriów. Bardzo dobre efekty przynosi szczotkowanie ciała na sucho za pomocą specjalnej szczotki z naturalnym włosiem. Szczotkowanie pobudza krążenie krwi, w efekcie czego dotlenia i odżywia skórę, a także skutecznie złuszcza martwy naskórek, dzięki czemu pomaga zmniejszać widoczność rozstępów. Szczotkowanie nie jest jednak dla każdego, dlatego przed wprowadzeniem regularnych masaży z użyciem szczotki lub szorstkiej rękawicy, warto zgłębić temat podczas rozmowy z lekarzem.

Co jeszcze sprawdzi się na rozstępy po ciąży? Z pewnością troskliwa pielęgnacja. Przyjście na świat maluszka nie oznacza, że można przestać pielęgnować skórę, a wszystkie kosmetyki stosowane w ciąży odłożyć na półkę. Można, a nawet trzeba, w dalszym ciągu nawilżać skórę, dzięki czemu szybciej się zregeneruje. Ważna jest również zdrowa dieta, która pomoże pozbyć się nadprogramowych, ciążowych kilogramów.

Podsumowanie

Rozstępy w ciąży to naturalne zjawisko, które dotyczy ponad 50% ciężarnych. Za pojawienie się rozstępów odpowiadają między innymi obciążenie genetyczne, zbyt duży przyrost masy ciała oraz zaniedbania pielęgnacyjne. W zapobieganiu rozstępom kluczowe znaczenie mają działania prewencyjne, między innymi regularne nawilżanie i ujędrnianie skóry za pomocą kosmetyków na rozstępy przeznaczonych dla kobiet w ciąży. Należy również pamiętać o zdrowej diecie oraz aktywności fizycznej, które zapobiegną gwałtownemu przybieraniu na wadze.

Źródła: 

1. M. Brennan, G. Young, D. Devane, Topical preparations for preventing stretch marks in pregnancy, https://www.cochrane.org/CD000066/PREG_topical-preparations-for-preventing-stretch-marks-in-pregnancy [dostęp 18.01.2023]
2. A. Skorupińska, N. Sekuła, Zmiany zachodzące w organizmie kobiet w ciąży, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.3-7.pdf [dostęp 18.01.2023]
3. I. Łątka, Etiopatogeneza, obraz kliniczny oraz charakterystyka wybranych metod likwidacji rozstępów, https://wsiiz.pl/dokumenty/wydawnictwo/publikacje/kosmetologia_ebook.pdf#page=98 [dostęp 18.01.2023]