Cera trądzikowa – czym się charakteryzuje i jak o nią dbać?

Cera trądzikowa jest bardzo kapryśna i wymagająca. Pielęgnacja skóry z tendencją do powstawania zmian trądzikowych musi być więc uważna, a leczenie problemu wielotorowe. Jak dbać o cerę trądzikową w domu? Jakich kosmetyków używać? I jakie znaczenie w profilaktyce powstawania wyprysków ma styl życia? Wyjaśniamy w artykule.

Cera trądzikowa - charakterystyka

Trądzik pospolity to przewlekła dermatoza o charakterze zapalnym. Przyjęło się, że zmiany trądzikowe dotyczą głównie nastolatków wskutek zmian w gospodarce hormonalnej spowodowanych dojrzewaniem. Jednak trądzik nie jest schorzeniem dotykającym wyłącznie młodzież. W ostatnich latach do gabinetów dermatologicznych coraz częściej zgłaszają się osoby dorosłe, po 30. roku życia, zaniepokojone wyglądem swojej skóry. Z medycznego punktu widzenia rozróżnia się wiele postaci trądziku trądzik hormonalny, trądzik skupiony czy odwrócony. Każdy z nich może mieć inne podłoże, dlatego w przypadku bardzo nasilonego trądziku, pierwszym krokiem powinna być konsultacja dermatologiczna, która pomoże określić przyczynę nagłego pogorszenia kondycji skóry i wskazać ścieżkę leczenia.

Jak rozpoznać cerę trądzikową? Nie jest to trudne zadanie, ponieważ cera trądzikowa jest bardzo charakterystycznym rodzajem skóry. 

• Objawem trądziku są różnego rodzaju wypryski o przebiegu zapalnym (krostki i grudki nierzadko wypełnione treścią ropną) i niezapalnym (zaskórniki otwarte i zamknięte). Powstają wskutek nadprodukcji sebum przez gruczoły łojowe, co w połączeniu z nadmiernym rogowaceniem naskórka prowadzi do czopowania ujść gruczołów. W porach skóry gromadzą się nie tylko naturalne wydzieliny, ale też kosmetyki do pielęgnacji, kosmetyki kolorowe oraz zanieczyszczenia środowiskowe. Zatkane ujścia gruczołów to wręcz wymarzone środowisko do namnażania się drobnoustrojów i rozwoju bakterii Propionibacterium acnes, która odpowiada za rozwój zmian skórnych. 
• Trądzikowi towarzyszą również inne objawy, takie jak rozszerzone pory i charakterystyczne błyszczenie się skóry spowodowane nadprodukcją sebum. 
• Trądzik może lokalizować się w różnych obszarach ciała. Najbardziej dokuczliwe są wykwity umiejscowione na twarzy, które stanowią poważny problem natury estetyczno-wizualnej. Zaawansowany trądzik to często źródło kompleksów i wycofania społecznego, dlatego istotne jest podjęcie odpowiednich kroków w celu wyeliminowania dokuczliwego problemu.

Jak dbać o cerę trądzikową?

Cera trądzikowa jest bardzo kapryśna i trudna w pielęgnacji. Aby skutecznie zredukować nieestetyczne, a nierzadko również bolesne wykwity, niezbędne jest wielotorowe działanie. Nie wystarczy wizyta u dermatologa i przestrzeganie ewentualnej farmakoterapii, ponieważ w przypadku trądziku równie ważna jest rutyna pielęgnacyjna, wyeliminowanie szkodliwych nawyków oraz dobór właściwych kosmetyków na trądzik. Połączenie specjalistycznej kuracji z domową pielęgnacją przyniesie najlepsze efekty w najkrótszym czasie. Plan pielęgnacji cery trądzikowej powinien uwzględniać kosmetyki regulujące pracę gruczołów łojowych i nadprodukcję sebum. Najistotniejsze w pielęgnacji cery trądzikowej jest dogłębne oczyszczanie, nawilżanie oraz złuszczanie martwego naskórka.

Oczyszczanie cery trądzikowej

Pielęgnacja cery trądzikowej nie może obyć się bez dogłębnego, ale delikatnego oczyszczania skóry ze szkodliwej mieszanki różnego rodzaju substancji zalegających w jej porach. Celem oczyszczania jest nie tylko usunięcie wspomnianych złogów, ale też stabilizacja wydzielania sebum. 

• Do zabiegu należy wybierać preparaty niezawierające agresywnych, silnie wysuszających i odtłuszczających substancji, które mogłyby przyczynić się do uszkodzenia ochronnej warstwy hydrolipidowej. Wbrew pozorom cera trądzikowa ich nie potrzebuje. 
• Warto natomiast szukać łagodnych preparatów myjących. Przykładem jest biosiarczkowa aloesowa pianka do twarzy oczyszczająco-nawilżająca Balneokosmetyki, która wspiera naturalny mikrobiom cery oraz łagodzi podrażnienia i wycisza stany zapalne.

Po oczyszczaniu niezbędna jest tonizacja skóry. Toniki do twarzyprzywracają skórze właściwy poziom pH, łagodzą i przyspieszają gojenie się skóry, co ma szczególne znaczenie w pielęgnacji cery trądzikowej. 

• Co ważne, tonik nie powinien zawierać alkoholu, który może nasilić produkcję łoju. 
• Warto natomiast szukać wyciągów i ekstraktów roślinnych, np. wyciągu z oczaru wirginijskiego, rumianku czy aloesu, a także niewielkich stężeń kwasów AHA, np. kwasu glikolowego. Polecam złuszczający tonik do twarzy 6% kwasu glikolowego Dermena Professional.

Nawilżanie cery trądzikowej

Osoby z cerą trądzikową często pomijają ten etap pielęgnacji, obawiając się, że kosmetyk nawilżający nasili przetłuszczanie się skóry. Jest to bardzo poważny błąd, a kremy do twarzy i serum do twarzy o działaniu nawilżającym są jednym z kluczowych etapów rutyny pielęgnacyjnej. Brak nawilżenia, a w skrajnych przypadkach celowe wysuszenie skóry, mobilizuje gruczoły łojowe do wzmożonej produkcji sebum w celu odbudowania warstwy ochronnej skóry. Wygląda jak błędne koło? Takie właśnie są skutki zaniedbania w kwestii nawilżania skóry trądzikowej. 

• W preparatach nawilżających należy unikać substancji komedogennych, czyli zapychających pory skóry. Zaliczamy do nich między innymi oleje mineralne, niektóre oleje roślinne, wazelinę, woski, parafinę i pochodne lanoliny. 
• Warto stosować produkty zawierające mocznik, kwas mlekowy lub laktobionowy, niacynamid oraz cynk.
• Nieodzownym elementem pielęgnacji cery trądzikowej jest również ochrona przeciwsłoneczna. Wybrany kosmetyk z filtrami UV należy zaaplikować na twarz jako ostatni krok, po uprzednim nałożeniu preparatu nawilżającego.

Pielęgnacja dzienna powinna bazować na preparatach o działaniu matującym i regulującym wydzielanie sebum, natomiast w pielęgnacji nocnej warto pokusić się o preparaty z zawartością kwasów, np. kwasu salicylowego, wykazujących zdolność do przenikania przez warstwę łojową skóry, dzięki czemu oczyszczą skórę i zahamują namnażanie się bakterii. 

• Ciekawym kosmetykiem jest krem na noc z retinolem Pharmaceris T Pure Retinol 0,3 o działaniu przeciwtrądzikowym i jednocześnie przeciwzmarszczkowym oraz złuszczający i wygładzający krem do cery trądzikowej Sebionex Trio, który skutecznie łagodzi i nawilża, a także reguluje pracę gruczołów łojowych.
• W celu zmniejszenia zmian trądzikowych można wprowadzić do rutyny preparaty punktowe, do stosowania bezpośrednio na krostę, np. punktowy roller na niedoskonałości Make Me Bio Face Beauty z metalową kulką ułatwiającą precyzyjną aplikację, zawierający między innymi olejek jojoba, olejek z pestek moreli, olejek z orzecha laskowego oraz olejek z drzewa herbacianego.

Złuszczanie cery trądzikowej

Regularne złuszczanie cery trądzikowej powstrzymuje tworzenie się czopów rogowych w porach skóry blokujących wydalanie sebum, co prowadzi do powstawania zaskórników, a w konsekwencji do wykwitów zapalnych. Rodzaj peelingu zależy od reaktywności skóry oraz postaci trądziku. 

• W przypadku zmian trądzikowych o charakterze zapalnym, z ropną treścią, niewskazane jest stosowanie tradycyjnych peelingów mechanicznych, zawierających drobinki ścierające. Zbyt agresywne działanie zatopionych w peelingu drobin mogłoby przyczynić się do rozniesienia stanu zapalnego na zdrowe obszary twarzy lub ciała. 
• Dla cery trądzikowej lepszym wyborem są peelingi enzymatyczne, które skutecznie rozpuszczają martwy naskórek, ale nie wywołują podrażnienia skóry.

Cera trądzikowa - domowe sposoby

Wśród domowych sposobów na trądzik wymienia się głównie stosowanie ziół i olejków. Pomocny w leczeniu objawów trądziku jest np. napar z rumianku czy pokrzywy, który łagodzi podrażnienia i zmniejsza stan zapalny oraz olejek z drzewa herbacianego o silnych właściwościach antybakteryjnych i wyciszających zmiany trądzikowe. Wsparciem pielęgnacji antytrądzikowej są również domowe maseczki, np. z drożdży, płatków owsianych, miodu czy siemienia lnianego. Warto jednak podkreślić, że wspomniane produkty powinny być wyłącznie uzupełnieniem standardowej pielęgnacji opartej na specjalistycznych kosmetykach. Domowe maseczki, choć dostarczają skórze cennych substancji odżywczych, nie są wystarczające na poważne problemy skórne.

W profilaktyce powstawania wyprysków ważne są również:

• Zdrowy styl życia, 
• Unikanie sytuacji stresogennych, 
• Przestrzeganie podstawowych zasad higieny,
• Wyeliminowanie szkodliwych nawyków, takich jak samodzielne wyciskanie pryszczy, częste dotykanie twarzy dłońmi, zbyt rzadka zmiana pościeli i ręczników, a nawet kontakt skóry z ekranem smartfona, który jest siedliskiem bakterii,
• Dodatkowo warto pomyśleć o zmianie diety i wykluczenie z jadłospisu wysokoprzetworzonej żywności bogatej w konserwanty, tłuszczy zwierzęcych, słonych i słodkich przekąsek, ostrych przypraw i alkoholu.

Jeśli nie ma przeciwwskazań, można wprowadzić suplementację, np. suplement diety dla osób z cerą trądzikową Normatabs.

Zabiegi na cerę trądzikową

Ogólnodostępne zabiegi w gabinetach kosmetycznych mogą okazać się dużym wsparciem w leczeniu zmian trądzikowych. Warunkiem jest wykonanie wybranego zabiegu w sprawdzonym i rzetelnym miejscu. Każdy zabieg powinien być poprzedzony dogłębnym zapoznaniem się z obrazem klinicznym zmian i dobrany do rodzaju trądziku i potrzeb skóry.

Zabiegi najczęściej zalecane cerom trądzikowym to:

• Peelingi mechaniczne polegające na dokładnym oczyszczeniu twarzy i złuszczeniu martwego naskórka. Ten rodzaj zabiegu nie jest rekomendowany osobom z trądzikiem o charakterze ropnym, ponieważ mógłby nasilić objawy dermatozy,
• Zabiegi z kwasami, które usuwają martwy naskórek, zmniejszają wydzielanie sebum oraz wyrównują koloryt skóry. Najbardziej znane kwasy na trądzik to kwas azelainowy, migdałowy, glikolowy, pirogronowy i salicylowy. 
• Peeling kawitacyjny za pomocą specjalnego urządzenia emitującego ultradźwięki. Skutecznie usuwa zaskórniki bez efektów ubocznych, takich jak zaczerwienienie czy podrażnienie skóry. 

Podsumowanie

Cera trądzikowa wymaga specjalnego traktowania i wszechstronnego działania. Najlepsze efekty daje połączenie farmakoterapii, uważnej pielęgnacji, domowych maseczek i specjalistycznych zabiegów. Nie mniej ważny jest zdrowy styl życia, racjonalna dieta wykluczająca wysokokaloryczne potrawy oraz wyeliminowanie szkodliwych nawyków. Leczenie trądziku jest procesem długim, żmudnym i wymaga dużej samoświadomości, jednak pozbycie się nieestetycznych zmian na ciele jest jak najbardziej możliwe.

Źródła:

1. A. D. Kaźmierska, I. Bolesławska, J.Przysławski, Wpływ diety oraz fitoterapii w leczeniu trądziku pospolitego, Farmacja Polska, nr. 7 (76) 2020, s. 373380
2. M. Biegaj, Trądzik pospolity i jego leczenie, http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.2-6.pdf, [dostęp 26.01.2023]
3. A. Zalewska, A. Piasecka, Trądzik w aspekcie farmakologicznym i socjologicznym, https://wsiiz.pl/dokumenty/wydawnictwo/publikacje/kosmetologia_ebook.pdf#page=137, [dostęp 26.01.2023]