Śluz ślimaka – właściwości i zastosowanie

Branża kosmetyczna nie przestaje zadziwiać. Kiedy wydawało się, że już niczym nas nie zaskoczy, do swoich produktów pielęgnacyjnych wprowadziła nowy, dość kontrowersyjny surowiec - śluz ślimaka. Choć właściwości wydzieliny znane są w medycynie od wieków, to na skalę przemysłową, substancję wykorzystuje się stosunkowo krótko. Z artykułu dowiesz się, jakie właściwości ma śluz ślimaka i jakie jest jego zastosowanie.

Śluz ślimaka - właściwości

Śluz ślimaka w ostatnich latach bije rekordy popularności. Kolejne marki kosmetyczne wprowadzają go do swoich produktów reklamowanych jako remedium na różnorodne problemy skórne. Wśród najczęściej wymienianych właściwości śluzu ślimaka znajduje się między innymi działanie przeciwstarzeniowe, bakteriobójcze, antyoksydacyjne, regenerujące i nawilżające. Kosmetyki z zawartością wydzieliny mają niwelować przebarwienia, redukować zmarszczki i blizny, wygładzać cerę. Standaryzowany filtrat ze śluzu ślimaka dodaje się w różnych grupach produktów kosmetycznych, głównie do produkcji kremów ujędrniających i kremów regenerujących do twarzy, ale nie tylko. Skoro śluz ślimaka uznawany jest niemal za eliksir młodości, to skąd wokół niego tyle kontrowersji?

Śluz ślimaka - historia 

Śluz ślimaka to substancja znana od wieków. Według niektórych źródeł z jego właściwości miał korzystać sam Hipokrates, który stosował zmiażdżone mięczaki na rozwijające się stany zapalne. Z działania substancji czerpali również mieszkańcy Włoch. Surowiec był dla nich remedium na problemy trądzikowe i brodawki. Jak to się stało, że śluz ślimaka znalazł się w nowoczesnych kosmetykach, a do tego zyskał ogromną popularność?

Historia zaczyna się w 1980 roku, kiedy jedna z chilijskich rodzin założyła farmę ślimaków z gatunku Helix Aspersa Muller, zwanego potocznie brunatnym ślimakiem ogrodowym. Osoby pracujące z mięczakami zauważyły, że skóra na ich dłoniach stała się gładsza, a drobne rany szybciej się goiły. Badań nad tym odkryciem podjął jeden z synów właściciela - Fernando Bascunan. Trzynaście lat później, w 1993 roku w Szwajcarii, opatentowano pierwszy krem zawierający filtrat śluzu ślimaka. W 1995 roku na rynku pojawił się krem Elicina. Jego formulacja aż w 80% bazowała na ślimaczym surowcu. Kosmetyk nadal jest w sprzedaży.

Sama substancja z roku na rok zyskiwała na popularności. Pionierem w produkcji kosmetyków ze śluzem ślimaka stała się Korea Południowa. Stopniowo kolejne firmy wprowadzały surowiec do swoich produktów, a w 2006 roku oficjalnie wpisano standaryzowany filtrat ze śluzu ślimaka do rejestru INCI. W preparatach pielęgnacyjnych znajdziesz go pod nazwą INCI: Snail Secretion Filtrate.

Śluz ślimaka - pozyskiwanie 

Największe kontrowersje wokół substancji budzi sposób pozyskiwania. Producenci niechętnie dzielą się przebiegiem całego procesu, jednak zapewniają, że zwierzęta nie cierpią, a procedura odbywa się w sposób bezinwazyjny i bezpieczny w warunkach zbliżonych do naturalnego środowiska mięczaków. Stymulacja zwierząt odbywa się w specjalnej komorze bezpieczeństwa biologicznego. Jest zoptymalizowana i dokładnie monitorowana, a pozyskany surowiec poddaje się wieloetapowej obróbce technologicznej. Jednorazowo udaje się pobrać ok. łyżeczkę śluzu z jednego ślimaka. Następnie osobnik wraca na farmę, aby się zregenerować. Choć producenci zapewniają, że śluz pozyskiwany jest w sposób humanitarny, to dokładny przebieg całej procedury utrzymuje się w tajemnicy, argumentując to obawą przed konkurencją.

Śluz ślimaka - działanie

Dotychczas przeprowadzone badania naukowe wskazują, że substancja wykazuje silne działanie regeneracyjne. Wniosek znajduje uzasadnienie w naturze, ponieważ śluz stanowi naturalną barierą ochronną dla ciała ślimaka. Ze względu na charakterystyczny sposób przemieszczania się organizm mięczaków ulega licznym mikrouszkodzeniom. Oprócz tego śluz zabezpiecza zwierzę przed bakteriami i promieniowaniem UV. Zależność ta dała podstawy do zgłębienia tematu z naukowego punktu widzenia i rzeczywiście okazało się, że śluz ślimaka nie tylko syntezuje kolagen i elastynę, ale również pobudza podział fibroblastów, czyli komórek odgrywających nadrzędną funkcję w procesie gojenia się ran. Dodatkowo udowodniono, że po aplikacji substancji zostaje zahamowany proces wytwarzania enzymów zaburzających prawidłową regenerację skóry.

Oczyszczony i właściwie przygotowany śluz ślimaka wykazuje również działanie przeciwbakteryjne, głównie przeciw szczepom Pseudomonas aeruginosa, a dzięki zawartości antyoksydantów chroni skórę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i reaktywnych form tlenu. Można więc stwierdzić, że działanie śluzu ślimaka jest bezpośrednio związane z jego składem, choć ten wciąż jest słabo scharakteryzowany. Do głównych przyczyn należy fakt, że śluz to substancja w pełni naturalna, ekstraktowana wprost od zwierząt, co wiąże się z wysokim stopniem zmienności. Zależy od gatunku mięczaka, miejsca, w którym dojrzewa, a także od samego procesu pozyskiwania i przetwarzania surowca. 

Według potwierdzonych naukowo badań, w składzie śluzu znajdują się między innymi:

• Alantoina - o działaniu kojącym, łagodzącym podrażnienia i zmiany trądzikowe. Ponadto substancja wykazuje właściwości nawilżające, zmniejszające widoczność blizn i rozstępów,
• Kolagen i elastyna - białka skóry właściwej odpowiadające za jej sprężystość i elastyczność,
• Mukopolisacharydy - poprawiają krążenie krwi i limfy. W połączeniu z kolagenem i elastyną działają regenerująco, odmładzająco i nawilżająco,
• Kwas glikolowy - kwas z grupy AHA o działaniu wybielającym i delikatnie złuszczającym martwy naskórek. Zmiękcza i wygładza, spowalnia procesy starzenia się skóry, reguluje wydzielanie sebum,
• Witaminy A, C i E - o dużym potencjale antyoksydacyjnym. Rewitalizują i odżywiają skórę, a witamina C dodatkowo uszczelnia naczynia krwionośne,
• Naturalne antybiotyki - niwelują stany zapalne oraz likwidują szkodliwe drobnoustroje.

Śluz ślimaka - zastosowanie 

Ze względu na wymienione wyżej właściwości i działanie śluzu ślimaka, znajduje on zastosowanie przede wszystkim w codziennej pielęgnacji. Preparaty zawierające surowiec wykorzystuje się do każdego rodzaju skóry, a największe korzyści obserwują osoby ze skórą:

• Suchą i wrażliwą - która wymaga regeneracji, nawilżenia, odżywienia i odbudowy bariery hydrolipidowej. Produkty ze śluzem ślimaka ukoją cerę podrażnioną, np. wskutek zabiegów kosmetycznych lub nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV, 

• Tłustą i trądzikową - dzięki obecności kwasu glikolowego reguluje wydzielanie sebum.  Substancja działa też przeciwbakteryjnie, oczyszczająco i odświeżająco. Naturalne antybiotyki skutecznie eliminują grzyby i bakterie odpowiedzialne za powstawanie zmian trądzikowych. Produkty ze śluzem ślimaka pomagają również zminimalizować widoczność blizn i przebarwień potrądzikowych, 
• Dojrzałą - kosmetyki ze śluzem ślimaka często stymulują produkcję kolagenu i elastyny, w efekcie czego skóra staje się bardziej napięta i wygładzona. Witaminy o odmładzających właściwościach opóźniają procesy starzenia się skóry.

Śluz ślimaka w kosmetyce 

W ofercie drogerii kosmetycznych zauważalna jest coraz większa dostępność preparatów stworzonych na bazie śluzu ślimaka lub z jego dodatkiem. Ceny poszczególnych produktów różnią się w zależności od marki, a także stężenia substancji w składzie konkretnego kosmetyku. Jeśli jesteś zainteresowana przetestowaniem właściwości surowca na własnej skórze, do wyboru masz naprawdę szeroką gamę produktów. Począwszy od kremów do stóp czy maseczek do twarzy, aż po kremy przeciwzmarszczkowe i skoncentrowane serum do twarzy. Śluz ślimaka w różnym stężeniu znajdziesz również w peelingach do twarzy, a nawet w produktach do pielęgnacji paznokci. Niezależnie od tego, na który produkt ostatecznie się zdecydujesz, przed zakupem zwróć uwagę, jak wysoko w składzie znajduje się filtrat ze śluzu ślimaka. Co do zasady, im dana substancja jest bliżej początku zestawienia INCI, tym więcej mieści się jej w konkretnym preparacie.

Poniżej kilka propozycji, które warto przetestować:

• Krem ze śluzem ślimaka 40,07% Snailmed z bogactwem omawianej substancji. Surowiec znajduje się na pierwszej pozycji w składzie! Świetny do skóry z pierwszymi zmarszczkami, pozbawionej blasku. Odpowiedni do każdego rodzaju cery, nawet do wrażliwej,
• Czysty śluz ślimaka, krem pod oczy Snailmed z bardzo wysokim 40% stężeniem substancji, olejem awokado oraz witaminą E,
• Maska ze śluzem ślimaka na tkaninie LBiotica Snail Mask wykazuje działanie regenerujące. Nawilża i głęboko odżywia skórę suchą, pozbawioną elastyczności,
• Maska-esencja śluz ślimaka Orientana Bio to żelowa esencja na noc z wysokim stężeniem substancji aktywnej,
• Eliksir do paznokci i skórek, śluz ślimaka Orientana zawiera filtrat ze śluzu ślimaka, który regeneruje, nawilża i rozjaśnia przebarwienia. Eliksir sprawdza się do stosowania jako kuracja wmacniająca kruche paznokcie,
• Czysty śluz ślimaka, maść do stóp Snailmed posiada dodatkowo mocznik w stężeniu 20%, masło shea oraz olej z awokado.

Czy śluz ślimaka uczula? 

Filtrat ze śluzu ślimaka jest substancją naturalną, która może wykazywać właściwości uczulające. Producenci kosmetyków zalecają, by przed aplikacją na całą twarz wykonać próbę uczuleniową na małym fragmencie skóry, np. na zgięciu łokcia. Jeśli po upływie 24 godzin nie wystąpi reakcja alergiczna, taka jak zaczerwienienie czy wysypka, przyjmuje się, że preparat nie uczula. Należy również podkreślić, że ewentualne niepożądane reakcje skóry zależą od stężenia substancji w konkretnym produkcie. Przy wysokich dawkach często pojawia się lekkie szczypanie. Jest to naturalna reakcja wrażliwej skóry i ustępuje po kilku dniach regularnego stosowania kosmetyku.

Podsumowanie

Śluz ślimaka to substancja wydzielana przez gruczoły śluzowe na powierzchni ciała ślimaka. Zawiera wiele cennych składników o korzystnym wpływie na kondycję skóry. Dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym, przyspieszającym gojenie się ran i antyoksydacyjnym stosuje się go w leczeniu trądziku oraz oparzeń słonecznych. Składniki obecne w surowcu pomagają zwalczaniu bakterii, grzybów, stanów zapalne, a także neutralizują wolne rodniki i regenerują skórę. Ponieważ jest to substancja pochodzenia odzwierzęcego, preparaty zawierające śluz ślimaka nie będą odpowiednie dla wegan.

Źródła:

1. The outline, The ethics of snail mucin, https://theoutline.com/post/4503/snail-mucin-farms-extraction-skin-care-heliciculture-ethics [dostęp 18.02.2023]
2. C. Trapella, R. Rizzo, S. Gallo, A. Alogna, D. Bortolotti, F. Casciano, G. Zauli, P. Secchiero, R. Voltan, HelixComplex snail mucus exhibits pro-survival, proliferative and pro-migration effects on mammalian fibroblasts, https://www.nature.com/articles/s41598-018-35816-3 [dostęp 18.02.2023]
3. V. Z. Lim, A. A. Yong, W. P. M Tan, X. Zhao, M. Vitale, C. L. Goh, Efficacy and safety of a new cosmeceutical regimen based on the combination of snail secretion filtrate and snail egg extract to improve signs of skin aging, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32308795/ [dostęp 18.02.2023]
4. S. Thomas, Medicinal use of terrestrial molluscs (slugs and snails) with particular reference to their role in the treatment of wounds and other skin lesions, World Wide Wounds, http://www.worldwidewounds.com/2013/July/Thomas/slug-steve-thomas.html [dostęp 18.02.2023]